وزارت صنعت، معدن و تجارت، مسئول تهیه و تنظیم قانون مقررات صادرات و واردات است. این مجموعه که متشکل از ۳ وزارت خانه است، در سال ۱۳۹۴، آیین نامه اجرایی مقررات صادرات و واردات را به همراه جداول تعرفه های گمرکی بر اساس سیستم هماهنگ توصیف و کد گذاری کالا، منتشر کرد.
هنگامی که قوانین مختلفی در زمینه تجارت و واردات و صادرات کالا در کشور تصویب شد، شاهد قوانین و مقررات اصولی برای مدیریت گمرک، انجام فرایند ترخیص کالا و… در داخل کشور نبودیم. برای حل این مسئله در سال ۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی قانون و آیین نامه امور گمرکی را تنظیم کرد. که با این آیین نامه مشکلات بسیاری در حوزه واردات کالا حل شد.
در این قانون و آیین نامه نکات گوناگونی در زمینه ترخیص کالا و فرآیندهای گمرکی ذکر شده است که آگاهی از آنها برای تجار و بازرگانان در انجام واردات کالا یکی از موضوعات پر اهمیت و ضروری است.
شرایط واردات برای شرکت های وارد کننده
شرکت های واردکننده باید تسلط کافی به قوانین و مقرارات واردات کشور داشته باشند. تجارت نیاز مبرم به کسب اطلاع از قوانین دارد، خصوصا آنکه قوانین و مقررات این حوزه متناسب با نیازهای روز و با توجه به اتفاقات مختلف به روز رسانی می شود.
یک واردکننده هم باید نسبت به قوانین کلی و پایه ای و هم نسبت به تغییرات در مقررات جزئی تسلط داشته باشد. تسلط به قوانین واردات کالا به ایران در حوزه تخصصی شرکت های خدمات بازرگانی می باشد.
اهداف واردات کالا
واردات کالا یکی از نیازهای مهم هر کشوری می‌باشد که با اهداف مختلفی انجام می‌گیرد. یکی از اهداف آن کمبود کالای خاص در داخل کشور می‌باشد. ایران بعلت نداشتن برخی تکنولوژی‌ها‌ی پیشرفته نمی‌تواند کالای خاصی را تولید کند. کالاهایی که در ایران تولید نمی‌شوند و یا در تولید کمبود دارند باید از کشور‌های خارجی وارد شوند. برای اینکه مردم ایران به آن کالای خاص نیاز دارند در صورتی که در بازار مقدار آن کم باشد قیمت بالا خواهد رفت. در مواردی واردات کالاها با هدف تنظیم بازار انجام می‌شود. در این شرایط کالا در بازار وجود دارد اما قیمت آن گران‌تر می‌باشد. گران‌تر بودن کالا قدرت خرید مردم را کاهش می‌دهد.
واردات کالا چیست؟
واردات کالا به معنای ورود کالاها و محصولات تولید شده در یک کشور خارجی به کشور مقصد است. این فرآیند مهم در تجارت بین‌المللی و اقتصاد جهانی نقش بسیار مهمی دارد. با واردات کالا، کشورها می‌توانند نیازهای داخلی خود را برطرف کنند، به تنوع محصولات دسترسی داشته باشند و بازارهای جهانی را به خود باز کنند.
ثبت سفارش کالای وارداتی
طبق ماده هشتم، کلیه وارد کنندگان می بایست جهت ثبت سفارش ورود کالا چه برای بخش دولتی چه خصوصی، به وزارت صمت، مراجعه کنند. موافقت با ورود کالا طبق تبصره ۱ ماده هشتم قانون مقررات صادرات و واردات، مجوز ترخیص است و نیازی به اخد مجوز دیگر نیست. البته طبق تبصره ۲ این ماده، مرزنشینان و پیله وران و کارکنان شناورها برای مصارف شخصی، از موضوع این ماده مسثنی هستند. امار ثبت سفارش ها بر اساس ماده ۹، هر ۹۰ روز یک بار بایستی توسط بانک مرکزی و گمرک به اتاق بازرگانی و وزارت صمت ارسال شود.
شما قبل از هرکاری برای ثبت سفارش کالای وارداتی باید مشخصات کامل را در سایت ثبتارش ثبت کنید، که به این کار ثبت سفارش گفته می شود. بعد از اینکه در این وب سایت ثبت نام کردید، به عنوان یک کاربر جدید، حساب ایجاد کرده و قدم به قدم اطلاعاتی که از شما می خواهد را وارد کنید، بعد از طی کردن تمامی مراحل در آخرین مرحله از نحوه ثبت سفارش کالای وارداتی باید دوباره به بخش پیگیری و ویرایش سفارشات بروید و شماره مجوز را که شماره مجوز ثبت سفارش کالا شما می باشد را به خاطر بسپارید و برای مراحل بانکی و گمرکی استفاده کنید .
هر شخصی که قصد واردات یا صادرات کالا دارد در مرحله اول بایستی مجوز ثبت سفارش اخذ کند. به موجب سند ثبت سفارش فرد مزبور می توانید کالای مورد نظر را وارد نماید. البته این مجوز فقط اجازه ورود کالا به کشور است و باقی مسائل برای ترخیص کالای ثبت سفارش شده مربوط به گمرک می باشد. ثبت سفارش کالا به صورت سیستمی و از طریق سامانه جامع تجارت صورت می گیرد و مجوز ثبت سفارش توسط سازمان توسعه تجارت ایران صادر می گردد.
واردات کالا می‌تواند شامل محصولات مختلفی از جمله مواد خام، کالاهای پایانی، ماشین‌آلات، قطعات الکترونیکی و مصالح ساختمانی باشد. همچنین، واردات می‌تواند به صورت تجاری و غیرتجاری انجام شود. در واردات تجاری، کالاها برای فروش و توزیع در بازارهای داخلی کشور مقصد وارد می‌شوند. در حالی که در واردات غیرتجاری، کالاها برای استفاده شخصی یا مصرف خانگی وارد می‌شوند.
امور گمرکی چیست؟
امور گمرکی به مجموعه فعالیت‌ها و فرآیندهای مربوط به ورود و خروج کالاها از یک کشور اشاره دارد. سازمان گمرک در هر کشور مسئولیت اجرای قوانین و مقررات مربوط به تجارت خارجی، واردات و صادرات کالاها و خدمات، نرخ و تعرفه‌های وارداتی، ترخیص کالاها، مبارزه با قاچاق و کنترل مرزها را بر عهده دارد. امور گمرکی در هر کشور بسته به ساختار حاکمیتی و قوانین آن کشور ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد. اما هدف عمده در همه کشورها تنظیم و کنترل تجارت خارجی و حفاظت از منافع اقتصادی و امنیتی کشور است.