ممنوع کن! کی ضرر میکنه من یا تو؟
به گزارشهای منتشر شده از این حکایت دارد که گوشیهای آیفون به گروه ۲۷ منتقل شده و ثبت سفارش و تامین ارز آن انجام نمیشود و به عبارتی ورود آن متوقف شده است. گرچه وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) به طور رسمی در این رابطه اعلامی نداشته است ولی اینکه وضعیت واردات آیفون در گمرک چه تغییری کرده است، از عسگری- معاون امور گمرکی گمرک ایران- مورد پرسش قرار گرفت.
یک سال پس از ممنوعیت واردات و رجیستری آیفون ۱۴، آیفون ۱۵ نیز در ایران ممنوع شد. اقدامی که ابهامات زیادی را در زمینه چرایی این اتفاق به وجود آورد. اما در تازهترین اظهارات، آمریکایی بودن این کالا، ممنوعیت واردات خشکبار ایران به آمریکا و کمبود ارز برای واردات آیفون از دلایل این اقدام عنوان شده است.
در این یک سال دلایل مختلفی برای تصمیم به رجیستر نکردن آیفونهایی که غیر قانونی به کشور وارد شدهاند و همچنین ممانعت از ورود مسافری، پستی و تجاری، که از اول اسفند ۱۴۰۱ اعمال شده، ذکر شده است. البته هنوز هم مشخص نیست کدام یک از این دلایل علت اصلی محروم کردن بازار از بهروزترین گوشیهای شرکت اپل است.
یکی از پیامدهایی که در نتیجه ممنوع شدن واردات این مدل از گوشیهای شرکت اپل در این نامه ذکر شده موضوع از دست رفتن حقوق، عوارض و ارزش افزودهای است که واردات این گوشیها میتوانست برای دولت داشته باشد. در این خصوص در متن نامه آمده است:
«حجم واردات این کالا بیش از ۱۲۰ هزار گوشی تخمین زده میشود و بهعلت جلوگیری از ثبت رسمی آمار آن، تعداد دقیق وجود ندارد. مجموع ارزش دلاری آن بالغ بر ۱۵۰ میلیون دلار تخمین زده میشود و حقوق و عوارض ارزش افزوده ازدسترفته دولت بالغ بر ۱۶۵۰ میلیارد تومان صرفاً با محاسبه ۳۰ درصد سود بازرگانی و ۹ درصد ارزش افزوده تخمین زده میشود.»
اولین موضوع پیشنهادی به بحث ممنوعیت واردات آیفون 14 میپردازد
این گوشی عملاً نسخه تکمیلشده آیفون 13 است و تا یک اسفند با سوءاستفاده از رویه مسافری وارد میشده و ارز آن عموماً بهطور قاچاق از کشور خارج شده و با روشهای غیرشفاف در سامانههای گمرک ثبت شده است. حجم واردات این کالا بیش از 120 هزار گوشی تخمین زده میشود و بهعلت جلوگیری از ثبت رسمی آمار آن، تعداد دقیق وجود ندارد. مجموع ارزش دلاری آن بالغ بر 150 میلیون دلار تخمین زده میشود و حقوق و عوارض ارزش افزوده ازدسترفته دولت بالغ بر 1650 میلیارد تومان صرفاً با محاسبه 30 درصد سود بازرگانی و 9 درصد ارزش افزوده تخمین زده میشود.
دبیر انجمن واردکنندگان تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی با بیان اینکه استدلال دیگری که از سوی مسئولان مطرح میشود اعمال تحریمها و عمل متقابل نسبت به آن است، گفت: در اصل تمام این اظهارات حاصل شنیدههای ما از مسئولان است تا تکلیف اعضای صنف مشخص شود و جلوی سوء استفادهها نیز گرفته شود. البته پیش از این سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز در یک گفتوگوی تلویزیونی رسما اعلام کرده بود که واردات آیفون ۱۴ در تمام رویهها ممنوع و خرید و فروش آن قابل رهگیری و جرم است.
چرا قیمت آیفون ۱۵ در بازار موبایل کاهش یافت؟
قیمت آیفون ۱۵ در بازار موبایل از ۷۵ میلیون تومان شروع میشود. اوایل فروش در بازار با قیمت بالای ۱۰۰ میلیون تومان به فروش رفت؛ اما اپل هم مانند تمامی کالاها و برندهای دیگر، بعد از گذشت مدتی از تب قیمتی میافتد و طبیعتاً در آن زمان مشتریهای بیشتری برای خرید خواهد داشت.
اکنون پس از چند هفته از ۱۰۰ میلیون به ۷۵ تا ۸۵ میلیون تومان کاهش یافته که این نشان میدهد قیمت آیفون به یک قیمت تعادلی نسبت به سایر کشورها رسیده است.
چه ارتباطی بین ممنوعیت واردات آیفون و خشکبار وجود دارد؟
محمدرضا عالیان، دبیر کنگره موبایل، این سوال را این طور پاسخ میدهد: این حرف نظر انجمن نیست، چون انجمن در این زمینه صاحب نظر و تصمیمگیرنده نیست؛ انجمن واردکنندگان موبایل صرفا دلیلی را که حاکمیت اخیرا برای ممنوعیت واردات آیفون به کشور مطرح کرده، بازگو کرده و در واقع، انجمن صرفا از حاکمیت نقل قول کرده است.
عالیان میگوید این مساله آن طور که در رسانهها مطرح شده فقط به ممنوعیت خشکبار محدود نمیشود: هیچ کالایی از ایران به آمریکا صادر نمیشود و آمریکا جلوی واردات از ایران به کشورش را گرفته و در این زمینه با ایران همکاری نمیکند. اساسا سالهاست که مراودهای با آمریکا نداریم. حاکمیت با اشاره به این مساله تصمیم گرفته در برابر این اقدام، واردات آیفون را ممنوع کند. این موضوع صرفا به خشکبار یا یک کالای خاص محدود نیست.
معاون امور گمرکی گمرک ایران، با بیان اینکه با وجود خبرهای منتشر شده، هنوز هیچ ابلاغ و اعلام رسمی از سوی وزارت صمت مبنی بر ممنوعیت واردات آیفون و یا تغییر گروه کالایی آن به گمرک نشده است، گفت: طبق تبصره ماده چهار قانون مقررات صادرات و واردات، کلیه بخشنامهها و دستورالعملهای مربوط به صدور و ورود کالا منحصرا از طریق وزارت صمت به سازمانهای اجرایی اعلام میشود و همزمان باید به اطلاع عموم برسد، بنابراین هر زمان که ابلاغی صورت بگیرد، گمرک نیز طبق همان اقدام خواهد کرد.
عسگری ادامه داد: بر این اساس تا هنگامی که ابلاغی مبنی بر ممنوعیت صورت نگرفته، گمرک طبق روال گذشته عمل خواهد کرد و گوشیهای آیفون وارد شده که دارای ثبت سفارش بوده، تامین ارز شده و مجوزهای لازم را دارند، ترخیص خواهد کرد.